در سه بخش پیشین مقاله "هشت نوع متداول دستگاه تصفیه آب خانگی"، به بررسی روش های "فیلترهای کربنی"، "فیلترهای الیافی"، "اسمز معکوس"، "تقطیر"، "فیلترهای خنثی ساز"، "تزریق مواد شیمیایی" و "ضدعفونی آب" پرداخته شد. در این مقاله، در مورد "سختی گیر" به عنوان آخرین نوع دستگاه تصفیه آب خانگی معرفی شده در این مجموعه مقالات، مطالبی ارائه خواهد شد:
سختی آب، ناشی از وجود یونهای کلسیم و منیزم محلول در آب است. آب با سختی بالا، باعث زبر شدن البسه بعد از شستشو، ایجاد لکه روی ظروف و مصرف بالای مواد شوینده در زمان شستن ظرفها، تأثیرات نامطلوب روی پوست و مو در زمان استحمام و سایر موارد بهداشت فردی می شود. علاوه بر این موارد، سختی آب روی تجهیزات نیز تأثیر منفی می گذارد. به عنوان مثال، می توان به تشکیل رسوب در هیترها اشاره نمود که باعث افزایش هزینه گرمایش و همینطور کاهش طول عمر این تجهیز مهم در تأسیسات منزل می شود.
کلسیم و منیزیم محلول در آب، با واحدهای گرین (Grain) در گالن (GPG)، میلیگرم در لیتر (mg/L) و یا ppm بیان می شود. زمانی که آب با سختی بالا با صابون و مواد شوینده ترکیب می شود، باعث ایجاد لکه هایی روی سطوح خواهد شد که نمی توانند در آب حل شوند و پاک کردن آنها بسیار مشکل خواهد بود.
سختی آب بوسیله عبور آب از بستر رزین تبادل یونی (Ion Exchange Resin) گرفته می شود. در فرآیند سختی گیری، یونهای کلسیم و منیزیم محلول در آب با یونهای سدیم موجود در رزین جایگزین می شوند. تقریباً به ازای هر گرین سختی، 15 میلیگرم سدیم وارد آب شده و جایگزین آن می شود.
وقتی یونهای سدیم رزین تقریباً به اتمام می رسد، سختی گیر نیاز به احیا (Regeneration) دارد. این فرآیند به این شکل صورت می گیر که ابتدا عملیات شستشوی معکوس (Backwash) برای تمیز کردن رزین، سپس احیای رزین با وارد کردن محلول کلرید سدیم در بستر رزین جهت جایگزین کردن یونهای کلسیم و منیزیم جذب شده به رزین با یونهای سدیم و نهایتاً شستشوی بستر رزین (Rinsing) برای تخلیه کلیه نمکهای اضافه می باشد.
سختی گیرها علاوه بر کلسیم و منیزیم، می توانند مقادیر محدود آهن محلول در آب (بین 5 تا 10 ppm) را نیز جذب کنند. اما وجود آهن بصورت اکسید شده و یا باکتری آهن در آب، باعث گرفتگی رزین و کاهش اثربخشی آن خواهد شد. در این شرایط می بایست برای حذف آهن از آب، از فیلترهای مخصوص حذف آهن و یا کلرزنی استفاده نمود.
سایز سختی گیر، بستگی به میزان سختی آب، حجم آب مورد نیاز برای سختی گیری و زمان ما بین دو احیا دارد.
بصورت کلی، سه نوع سختی گیر برای استفاده در منازل وجود دارد:
- سختی گیرهای "دستی" (Manual): در این دستگاه ها، تمامی مراحل و اقدامات بصورت دستی انجام می شود. نمک مورد نیاز برای احیا نیز بصورت دستی در داخل مخزن سختی گیر ریخته می شود.
- سختی گیرهای "نیمه اتوماتیک" (Semi-Automatic): در زمان نیاز به احیا و یا سایر حالت های فعالیت دستگاه، تنظیمات توسط فرد مسئول نگهداری دستگاه انجام شده و سپس خود دستگاه تمامی فعالیتها را خود بخود انجام می دهد. در این دستگاه ها، یک مخزن جداگانه برای نگهداری محلول آب و نمک احیا، در نظر گرفته می شود.
- سختی گیرهای "اتوماتیک" (Automatic): تمامی تنظیمات فرآیندهای مورد نیاز دستگاه (از جمله احیا) تنها یکبار در ابتدای راه اندازی توسط مسئول مربوطه انجام شده و در ادامه، تمامی فعالیت ها بصورت اتوماتیک توسط دستگاه انجام می شود. نحوه تنظیم زمان احیا در دستگاه ها، بر اساس زمان و یا میزان آب سختی گیری شده می باشد. این سختی گیرها نیز دارای یک مخزن جداگانه برای نگهداشتن محلول آب و نمک احیا هستند.
میزان بالای سدیم موجود در آب سختی گیری شده، یکی از دغدغه های اصلی استفاده کنندگان از دستگاه های سختی گیر است. این نگرانی مخصوصاً برای کسانی که به هر دلیلی رژیم غذایی سدیم دارند، از اهمیت بالاتری برخوردار است. به همین دلیل، گاهی در نصب دستگاه سختی گیر، آب سرد آشپزخانه را در مدار آب خروجی سختی گیر قرار نمی دهند تا این دسته از افراد بتوانند از آب سرد آشپزخانه برای نوشیدن و یا پخت و پز استفاده کنند.
علیرغم هزینه اولیه خرید دستگاه سختی گیر، باید در نظر داشت که استفاده از این دستگاه ها در بلندمدت، صرفه جویی قابل توجهی را در پی خواهد داشت. آب سختی گیری شده گاهی تا 500% نیاز به مواد شوینده را کاهش می دهد! همچنین، استفاده از آب سختی گیری شده باعث افزایش طول عمر سیستم لوله کشی منزل و تجهیزاتی که در معرض آب قراردارند، خواهد شد. بهتر شدن کیفیت البسه و ظروف و نیز بهداشت فردی پس از شستشو نیز از مهمترین مزایای استفاده از این دستگاه هاست.
با مرور مقاله هشت نوع متداول دستگاه تصفیه آب خانگی که در چهار بخش جداگانه در وب سایت آب فناور ارائه شد، متوجه شدیم که نوع مشکلات و آلاینده های مختلف موجود در آب، مشخص کننده نوع دستگاه تصفیه آب خانگی مناسب بوده و بهترین روش انتخاب دستگاه تصفیه آب، آزمایش کیفیت آب مورد استفاده در منزل است. شما با آزمایش کیفیت آب و شناسایی مشکلات موجود، می توانید اطمینان حاصل کنید مبلغی را که برای خرید دستگاه تصفیه آب خانگی خود خواهید نمود، در جای درستی هزینه شده و نتیجه مطلوب مورد نظر را نیز خواهید گرفت.
نظرات