امروزه و در سال های اخیر، استفاده از دستگاه های اشعه ماوراء بنفش (UV) استخر و جکوزی بسیار مورد استقبال قرار گرفته است. مزایای متعدد و قابل توجه این دستگاه ها از جهات مختلف فنی، بهره برداری و زیست محیطی، موجب گسترش تولید و فروش این دستگاه ها در سرتاسر دنیا شده است.
در این مقاله، شش مزیت مهم استفاده از دستگاه های یووی برای استفاده در سیستم ضدعفونی جکوزی ها توضیح داده شده و در انتها به نکات مهمی در خصوص انتخاب و استفاده از این دستگاه ها اشاره شده است:
یکی از بارزترین و مشخص ترین مزایای استفاده از دستگاه های یووی در استخر و جکوزی، کاهش مصرف مواد شیمیایی ضدعفونی کننده (از جمله کلر) در آنهاست.
اغلب مردم ترجیح می دهند که آب استخر و جکوزی تا جایی که ممکن است با روشی سالم و بدون اضافه کردن مواد شیمیایی، نگهداری و ضدعفونی شود. استفاده از دستگاه های یووی تا حد بسیار خوبی این خواسته آنان را فراهم می کند.
عموم کسانی که از کلر برای ضدعفونی جکوزی خود استفاده می کنند، بابت بوی تولید شده و عوارض جانبی آنها مانند خارش پوست و یا سوزش چشم ناراضی بوده و به دنبال دستگاه و سیستم های جایگزین هستند. در صورت انتخاب و بهره برداری صحیح از دستگاه یووی برای ضدعفونی جکوزی، می توان مصرف کلر را حتی تا میزان 75 تا 80 درصد کاهش داد.
یکی از مهمترین مزایای استفاده از دستگاه یووی در ضدعفونی استخر و جکوزی، پیشگیری از تشکیل کلر ترکیبی (مخصوصاً کلرامین) است. بخش عمده بوی نامطلوبی که در فضای استخر منتشر شده و تصور می شود که بوی کلر است، در واقع بوی کلرامین (ترکیب کلر و آمونیاک) موجود در آب است.
استفاده از دستگاه یووی با توجه به کاهش میزان مصرف کلر و همچنین جلوگیری از تشکیل کلرامین، عملاً باعث کاهش جدی بو در فضای سرپوشیده جکوزی خواهد شد.
از آنجائیکه اثربخشی عملیات ضدعفونی توسط دستگاه یووی به مدت زمان در معرض بودن آب به تابش اشعه ماوراء بنفش بستگی داشته و از طرف دیگر، چون نرخ گردش تصفیه آب در جکوزی نسبت به استخر بسیار بیشتر است، استفاده از دستگاه یووی گزینه بسیار مناسبی برای ضدعفونی آب جکوزی محسوب می شود.
در حالیکه نرخ گردش آب در استخرها بین 4 تا 8 ساعت در نظر گرفته می شود، اما این مقدار در جکوزی ها بین 15 دقیقه تا نهایتاً یک ساعت است. این نرخ گردش یعنی آب جکوزی در هر ساعت بین یک تا چهار بار از داخل فیلتر و دستگاه یووی عبور کرده و تعداد دفعات بیشتری (نسبت به استخر) در معرض تابش نور اشعه ماوراء بنفش قرار می گیرد.
هر چه تعداد دفعات عبور آب از دستگاه یووی بیشتر باشد، ضدعفونی بهتر انجام شده و میزان مصرف مورد نیاز کلر و سایر مواد شیمیایی در استخر کاهش می یابد.
یکی از مهمترین مشکلاتی که همواره در جکوزی ها وجود دارد، بالا بودن آلودگی ناشی از شناگران است. نسبت تعداد شناگران به حجم آب در جکوزی نسبت به استخر بالاتر بوده و دمای آب بالاتر در جکوزی هم باعث تشدید این مشکل می شود.
تراکم بیشتر شناگران در جکوزی، تعریق بیشتر و ورود سایر مواد شیمیایی و آرایشی از بدن آنها به آب جکوزی با توجه به دلیل دمای آب بالاتر، عملاً باعث ایجاد حجم نسبتاً بالایی از آلودگی در جکوزی ها می شود. بنابراین، وجود یک سیستم ضدعفونی مناسب با اثربخشی بالا که بصورت دائم در حال ضدعفونی آب جکوزی باشد، بسیار ضروری به نظر می رسد.
با توجه به کاهش مصرف کلر به دلیل استفاده از دستگاه یووی و کاهش ورود مواد شیمیایی در جکوزی، سایر پارامترهای شیمیایی مانند pH، قلیائیت، سختی کل و TDS تغییرات کمتری پیدا کرده و هم کیفیت آب در جکوزی بالاتر رفته و هم نگهداری و کنترل تعادل شیمیایی جکوزی ساده تر خواهد شد.
ویژگی ها و مزایای ذکر شده فوق در واقع با یکدیگر هم افزایی دارند: با کاهش مصرف کلر و از بین رفتن کلرامین، میزان محصولات جانبی و بوی نامطبوع این مواد کاهش پیدا می کند. نرخ گردش آب بالا در جکوزی هم باعث افزایش تعداد دفعات عبور آب از دستگاه یووی بیشتر شده و آلودگی بالای آب جکوزی با سرعت و اثربخشی بالاتری ضدعفونی می شود.
مطالعات علمی و آزمایشگاهی ثابت کرده است که نور اشعه ماوراء بنفش قادر به از بین بردن برخی از میکروارگانیسم هایی که در برابر کلر مقاوم هستند (مانند انگل "کریپتوسپوریدیوم")، می باشد. این مزیت بسیار مهم، یکی از دلایل استقبال زیاد برای استفاده از دستگاه یووی در کنار کلر برای ضدعفونی استخرها و جکوزی ها شده و مورد تأیید سازمان های بهداشتی معتبر بین المللی نیز قرار گرفته است.
استفاده از دستگاه یووی به عنوان یک روش ضدعفونی آب، در کنار مزایای قابل توجه آن، دارای محدودیت ها و الزاماتی است که حتماً می بایست مدنظر قرار گیرند. در این خصوص، می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- کیفیت لامپ یووی استفاده شده در این دستگاه ها بسیار مهم است. اگر لامپ یووی از کیفیت و استانداردهای لازم برخوردار نباشد، میزان تابش لازم برای ضدعفونی (که با واحد mj/cm2 بیان می شود) را نداشته و به همین دلیل ممکن است علیرغم محاسبات صحیح نرخ گردش آب در جکوزی، کارایی لازم را نداشته باشد.
- محاسبه صحیح نرخ گردش تصفیه آب جکوزی و انتخاب ظرفیت مناسب دستگاه یووی بر اساس آن، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. اگر ظرفیت دستگاه یووی نسبت به نرخ گردش مورد نیاز جکوزی کوچکتر در نظر گرفته شده باشد، میزان تابش لازم برای ضدعفونی آب جکوزی به درستی صورت نخواهد گرفت و از مزایای نامبرده شده در خصوص استفاده از دستگاه یووی نیز بهره کافی برده نخواهد شد. از طرفی دیگر، اگر ظرفیت دستگاه یووی خیلی بیشتر از مقدار مورد نیاز انتخاب شود، شدت تابش زیاد لامپ های یووی ممکن است منجر به از بین رفتن بخشی از کلر آزاد موجود در آب جکوزی شده و بر خلاف هدف اولیه، میزان مصرف مورد نیاز کلر افزایش یابد!
- علیرغم اینکه یکی از مهمترین اهداف استفاده از دستگاه یووی در ضدعفونی استخر و جکوزی، کاهش مصرف کلر است، اما همواره می بایست به این نکته توجه داشت که دستگاه یووی به تنهایی برای ضدعفونی استخر و جکوزی کفایت نمی کند. از آنجائیکه دستگاه یووی هیچگونه ماده شیمیایی به آب اضافه نمی کند، در صورت ورود هر نوع آلودگی به آب پس از ضدعفونی و خارج شدن از دستگاه یووی و در صورت عدم وجود کلر در آب، این آلودگی در آب تا زمان ورود مجدد به دستگاه یووی باقی خواهد ماند. ضمن اینکه در زمانهایی که دستگاه یووی خاموش است نیز ورود آلودگی به جکوزی در صورت عدم وجود کلر، تا زمان روشن شدن دستگاه و عبور آب از آن باقی خواهد ماند.
بنابراین حتی در صورت استفاده از دستگاه یووی، نیاز به وجود مقداری کلر در آب جکوزی خواهد بود. البته این مقدار نسبت به حالتی که دستگاه یووی استفاده نشده باشد، به مراتب کمتر است.
استفاده دستگاه ضدعفونی کننده آب با اشعه ماوراء (UV) در جکوزی ها می تواند از جهات مختلفی باعث بهبود کیفیت و افزایش اثربخشی ضدعفونی آب شود. از مهمترین مزایای استفاده از این دستگاه ها می توان به کاهش میزان مصرف کلر، کاهش بوی نامطبوع کلرامین در فضای جکوزی، افزایش عملکرد ضدعفونی با توجه به نرخ گردش بالای آب در جکوزی، کاهش میزان آلودگی بالا در جکوزی، ایجاد تعادل شیمیایی بهتر و از بین بردن میکرو ارگانیسم های مقاوم در برابر کلر اشاره نمود.
در کنار این مزایا، توجه ویژه به کیفیت لامپ یووی استفاده شده، انتخاب ظرفیت مناسب دستگاه یووی و استفاده از کلر (با مقدار کمتر) به عنوان ماده ضدعفونی کننده مکمل باعث می شود تا عملکرد دستگاه یووی به حد کاملاً قابل قبولی برسد.
نظرات