مدت زیادی است که استفاده از کلر در استخرها با توجه به مشکلاتی که ایجاد می کند، مورد استقبال قرار نگرفته و استفاده کنندگان از استخرها به دنبال راه های جایگزین هستند.
تحقیقات نشان داده که کلر می تواند در طول زمان باعث بروز مشکلات و بیماری هایی از جمله موارد زیر برای شناگران شود:
- ایجاد آسم در کودکان به دلیل وجود تری کلرید نیتروژن (Nitrogen Trichloride) که یک محصول جانبی ناشی از ترکیب کلر و آمونیاک است.
- ایجاد تخریب و خوردگی در مینای دندان شناگران
- احتمال سقط و مرگ جنین در زنان باردار با توجه به ترکیبات سمی جانبی کلر
- افزایش احتمال سرطان مثانه به دلیل وجود تری هالومتان ناشی از کلر در آب استخر
- تخریب تجهیزات فلزی استخر به دلیل وجود کلر و مواد حاصل از ترکیبات آن با مواد دارای نیتروژن
از سوی دیگر، ازن (با فرمول شیمیایی O3) یک ماده اکسید کننده بسیار قوی است که می تواند در ضدعفونی و شفاف سازی آب استخر تأثیر چشمگیری داشته و در عین حال مشکلات ناشی از کلر را نیز در پی ندارد. از مهمترین مزایای استفاد از ازن در استخرها می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- ازن عملکرد بسیار خوبی در از بین بردن انواع بسیار زیادی از باکتری، ویروس و انگل های موجود در آب دارد. در عین حال ازن بر خلاف کلر، باعث تولید هیچ نوع محصول جانبی مضر برای سلامتی نیز نمی شود.
- ازن خاصیت منعقدکنندگی نیز دارد. خاصیت منعقد کنندگی ازن باعث بهبود عملکرد فیلتر استخر و به تبع آن، شفافیت و تمیزی چشمگیر آب استخر می شود.
- ازن باعث اکسید کردن مواد آلی و معدنی موجود در آب استخر شده و به این ترتیب، باعث از بین رفتن بوی ناخوشایند ترکیبات کلر (از جمله کلرامین) در استخر خواهد شد.
- ازن با توجه با عدم باقیمانده شیمیایی در آب، روشی بسیار سالم به شمار می رود. لذا در استخرهایی که مخصوصاٌ کودکان از آنها استفاده می کنند، گزینه ای بسیار مناسب خواهد بود.
- علیرغم اینکه هزینه اولیه استفاده از دستگاه ازن ژنراتور در استخر نسبت به کلر بیشتر است، اما در دراز مدت با توجه به کاهش قابل توجه استفاده از کلر و مواد شیمیایی و ساده بودن نگهداری دستگاه، کاملاً توجیه اقتصادی دارد.
علیرغم ذکر موارد فوق به عنوان مزایای سیستم ازن برای استخر، برخی نکات مهم در انتخاب و استفاده از دستگاه های ازن ژنراتور برای استخر می بایست مدنظر قرار گیرند:
- با توجه به طول عمر کوتاه ازن در آب، بهتر است مصرف کلر در آب استخر به کلی حذف نشود. میزان مصرف کلر با فرض انتخاب مناسب و اجرای صحیح سیستم ازن، می تواند حتی به 30 تا 50 درصد مقدار اولیه خود برسد.
- اکیداً توصیه می شود در استخرهایی که از مخزن انحلال ازن در آنها استفاده نمی شود، ازن تزریق شده توسط ونتوری از طریق نازل های دهش از کف وارد استخر شوند تا حلالیت مناسبی در استخر داشته باشند.
- تعیین ظرفیت مناسب دستگاه ازن ژنراتور از اهمیت بالایی برخوردار است. لازم به ذکر است که ازن اگر به اندازه کافی به آب استخر تزریق نشود، اثرگذاری لازم را نخواهد داشت.
روش های نصب دستگاه ازن ژنراتور در استخرها
نصب دستگاه ازن ژنراتور در استخر بسته به نوع طراحی و کارکرد سیستم تصفیه و گرمایش استخر می تواند به روش های مختلفی انجام شود که هرکدام مزایا و محدودیت های مربوط به خود را دارد. در ادامه به بررسی این روش ها به همراه دیاگرام کامل آنها پرداخته خواهد شد:
متداولترین روش تزریق ازن در استخرها، با استفاده از ونتوری است. در ونتوری، با کاهش سطح مقطع آب عبوری و افت فشار در این نقطه، گاز ازن مکش شده و داخل آب حل می شود.
همانطور که اشاره شد، ازن می بایست در مسیر خطوطی که منتهی به دهش کف استخر می شود، تزریق شود.
از آنجاییکه در استخرهای دارای اسکیمر، عموماً نازل های دهش سیستم تصفیه روی دیواره و نازل های دهش سیستم گرمایش در کف استخر قرار می گیرند، مسیر تزریق ازن در لوله های دهش سیستم گرمایش طراحی می شود تا ازن از کف استخر وارد آن شود.
در استخرهای سرریز، با توجه به اینکه تمامی نازل های دهش در کف استخر قرار دارند، ازن در خط دهش سیستم تصفیه و گرمایش تزریق می شود تا از کف استخر وارد آن شود.
از جمله مزایا و محدودیت های تزریق ازن توسط پمپ تصفیه / گرمایش در استخر می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- این روش، بصورت کلی روشی با هزینه مناسب به شمار می رود که در اکثر استخرها می تواند طراحی و اجرا شود.
- از آنجاییکه دستگاه ازن ژنراتور بهتر است بصورت مداوم بیش از 2 ساعت کار نکند، وجود تایمر برای دستگاه ضروری بوده و در صورتی که روشن شدن و کارکرد آن با پمپ تصفیه باشد، این موضوع در زمانبندی تایمر پمپ تصفیه می بایست حتماً مدنظر قرار گیرد. عدم توجه به این موضوع، می تواند باعث فشار به دستگاه ازن ژنراتور و خرابی آن شود.
یک روش بسیار مناسب و با کارایی بالا برای تزریق ازن، استفاده از یک پمپ اختلاط ازن جداگانه است. در این روش دستگاه ازن ژنراتور مجهز به تایمر بوده و بصورت مستقل و طبق برنامه زمانی مشخصی شده وارد آب استخر می شود.
- مهمترین مزیت استفاده از پمپ اختلاط جداگانه ازن، کارکرد مستقل آن از پمپ های تصفیه / گرمایش بوده و این موضوع امکان برنامه ریزی بهتری برای تزریق ازن در اختیار مصرف کننده قرار می دهد.
- از آنجاییکه روشن و خاموش شدن دستگاه ازن ژنراتور در این سیستم به روشن و خاموش شدن پمپ های تصفیه و گرمایش وابسته نیست، امکان تزریق مقدار بیشتری از ازن به استخر در شبانه روز نسبت به سیستم قبلی وجود دارد. این موضوع باعث ضدعفونی و شفافیت بیشتر آب استخر خواهد شد.
یک روش ساده تزریق ازن در استخرهای سرریز، تزریق ازن توسط دیفیوزر داخل منبع تعادل استخر است.
- تزریق ازن توسط دیفیوزر داخل مخزن، یک روش ساده و کم هزینه است. اجرای آن بسیارساده بوده و تغییر سیستم لوله کشی تصفیه و گرمایش در آن به وجود نمی آید.
- معمولاً با توجه به حجم و ابعاد بالای مخزن تعادل استخرها، لازمست تا از یک کمپرسور هوای جداگانه در ورودی دستگاه ازن ژنراتور استفاده شود تا تزریق حباب های ازن و انحلال آنها در آب مخزن بهتر انجام شود.
نظرات