شناخت و استفاده صحیح از مواد شیمیایی، همواره یکی از اصلی ترین دغدغه های افرادی است که مسئولیت نگهداری استخر را بر عهده دارند. کلر که معمولاً به صورت قرص، پودر و مایع در ضدعفونی استخرها مورد استفاده قرار می گیرند، یا بصورت خالص و یا حاوی مواد تثبیت کننده (Stabilizer) هستند. در این مقاله به بررسی تفاوت، مزایا، معایب و موارد کاربرد هر کدام از این دو نوع کلر پرداخته خواهد شد.
ماده شیمیایی که به عنوان تثبیت کننده به قرص و یا پودر کلر اضافه می شود، "سیانوریک اسید" (Cyanuric Acid) نام دارد. اضافه شدن این ماده در ترکیب شیمیایی کلر باعث دوام و ماندگاری بیشتر کلر در برابر اشعه ماوراء بنفش نور خورشید می شود.
کلر بدون مواد تثبیت کننده معمولاً بصورت پودر با فرمول شیمیایی "هیپوکلریت کلسیم" و یا بصورت مایع با فرمول شیمیایی "هیپوکلریت سدیم" مورد استفاده قرار می گیرند. کلرهایی که اسید سیانوریک در ترکیب آنها وجود ندارد، در برابر نور خورشید ماندگاری زیادی نداشته و با سرعت بیشتری از بین می رود. لذا عملکرد ضدعفونی کنندگی آن بسرعت کاهش یافته و تعداد دفعات لازم برای اضافه کردن کلر بیشتر خواهد شد.
سوالی که اینجا مطرح می شود این است که با توجه به موارد ذکر شده، استفاده از کلر بدون مواد تثبیت کننده چه مزیتی دارد؟ در موارد زیر، استفاده از کلر خالص و بدون مواد تثبیت کننده بیشتر توصیه می شود:
- استخرهای سرپوشیده که در معرض تابش نور آفتاب قرار ندارند.
- شوک کلر استخر
- استفاده در مواردی که نیاز به اضافه کردن سریع کلر به دلیل بار زیاد شناگران در استخر است.
البته همانطور که اشاره شد، کلر بدون مواد تثبیت کننده ماندگاری زیادی ندارد. بنابراین باید مقدار کلر آزاد با تست کیت اندازه گیری شده و از وجود کلر آزاد بین 1 تا 3 ppm در استخر اطمینان داشت.
همانطور که قبلاً بیان شد، منظور از کلر حاوی مواد تثبیت کننده، کلری است که با اسید سیانوریک ترکیب شده باشد. اسید سیانوریک باعث افزایش ماندگاری کلر شده و مقدار مصرف آن را کاهش می دهد. این نوع کلرها معمولاً بصورت پودر و قرص و با فرمول های شیمیایی و نام های تجاری Trichloroisocyanuric Acid (TCCA, Trichlor) و Sodium Dichloroisocyanuric Acid (SDIC, Dichlor, NaDCC) شناخته شده و مورد استفاده قرار می گیرند.
از مهمترین مزایای استفاده از کلر حاوی مواد تثبیت کننده می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- کاهش مقدار مصرف کلر و اثرات نامطلوب کلر زیاد
- صرفه جویی اقتصادی در خرید کلر
- کاهش تعداد دفعات مورد نیاز برای بررسی کیفیت آب و آسان تر شدن نگهداری استخر
البته استفاده از کلر با مواد تثبیت کننده بدون مشکل هم نیست. پس از مدتی که از این کلرها استفاده شود، مقدار اسید سیانوریک آب افزایش پیدا کرده و اثربخشی کلر کاهش می یابد. لذا زمانی که مقدار اسید سیانوریک آب استخر به مرز 100 ppm برسد، لازم است تا آب استخر با آب تازه رقیق شود تا غلظت اسید سیانوریک کاهش پیدا کند.
این سوال، پاسخ قطعی و روشن ندارد. همانطور که در بخش های بالا توضیح داده شد، هم کلر عادی و هم کلر حاوی مواد تثبیت کننده دارای مزایا و محدودیت های خاص خود هستند. اما به عنوان یک پیشنهاد کلی، می توان جمعبندی موارد مطرح شده را به شکل زیر توصیه نمود:
- اگر استخر شما سرپوشیده است و زمان کافی برای نگهداری و تنظیم کیفیت و تعادل شیمیایی آب را دارید، از کلر عادی استفاده کنید.
- اگر استخر شما روباز بوده و امکان رسیدگی سریع و نگهداری دقیق استخر را هم ندارید، بهتر است از کلر با مواد تثبیت کننده استفاده کنید.
ضمناً در صورتیکه کلر عادی در اختیار داشته و تمایل به استفاده از آن در استخر روباز دارید، می توانید با اضافه کردن "اسید سیانوریک" به صورت دستی به استخر، ماندگاری کلر را در برابر نور خورشید افزایش دهید. البته همانطور که گفته شد، در صورت رسیدن میزان اسید سیانوریک به 100 ppm، باید آب استخر با آب تازه رقیق شود.
نظرات