حفظ تعادل شیمیایی آب، از مهمترین اصول بهداشت و ایمنی یک استخر شنا محسوب می شود. یکی از مواد شیمیایی متداول استخر، اسیدکلریدریک (HCl) است که برای کاهش pH و یا قلیائیت کل آب استخر مورد استفاده قرار می گیرد. در این مقاله، تلاش شده است تا نکات مهمی در مورد نحوه و میزان استفاده از اسید کلریدریک در استخر بیان شود.
میزان pH آب استخر، در تعادل شیمیایی سایر پارامترهای آب تأثیر زیادی دارد. عدد pH، معرف میزان یونهای هیدروژن و خاصیت اسیدی بودن آب است. عدد pH که مقدار آن بصورت لگاریتمی تغییر می کند، در بازه 0 تا 14 تعریف شده است. در pH=0 حداکثر خاصیت اسیدی، در pH=14 حداکثر خاصیت بازی و در pH=7 وضعیت خنثی در آب وجود دارد.
بهترین بازه عدد Ph برای آب استخر، عدد بین 7.4 تا 7.6 است. در این حالت، چشم و پوست شناگران آزرده نخواهند شد (میزان pH اشک چشم، 7.5 است)، اثربخشی کلر برای از بین بردن باکتریها، جلبک ها در بالاترین حد خود قرار داشته، از رسوب گذاری و لکه های سفید روی سطوح جلوگیری شده و خوردگی هم در تجهیزات بوجود نخواهد آمد.
از اسید کلریدریک، برای کاهش میزان pH آب استخر و رساندن آن به مقدار مطلوب اشاره شده استفاده می شود.
عوامل مختلفی باعث تغییر pH آب استخر می شوند که می توان از آن جمله به موارد زیر اشاره نمود:
- ترکیب شیمیایی مواد ضد عفونی کننده
- منبع آب
- تبخیر
- مواد شیمیایی استفاده شده برای تصفیه آب
- مواد منتقل شده توسط هوا به استخر
- عرق و ادرار شناگران
- در معرض هوا قرار گرفتن آب
مهمترین مشکلاتی که ناشی از pH پایین آب استخر می شوند را می توان شامل موارد زیر دانست:
- فرسایش سطوح استخر
- خوردگی فلزات
- تغییر رنگ روی سطوح
- کاهش یافتن میزان کلر در آب استخر
- سوزش چشم و پوست
از طرف دیگر، بالابودن میزان pH آب استخر نیز مشکلات زیر را در پی دارد:
- رسوب گذاری در تجهیزات که نهایتاً منجر به گرفتگی فیلترها، رسوب روی المنت هیترها و کاهش اثر بخشی گردش آب در مدار تصفیه استخر می شود.
- کدر شدن آب استخر
- کاهش اثربخشی کلر
- سوزش چشم و پوست
اسید کلریدریک، یک ماده شیمیایی بسیار خطرناک است. لذا در زمان نگهداری و استفاده از این ماده، موارد زیر را حتماً مد نظر داشته باشید:
- محلول اسید می بایست در بخش عمیق استخر اضافه شود. این کار به آرامی میبایست انجام شود.
- بهیچ وجه محلول غلیظ اسید را مستقیماً روی دیواره ها و یا اتصالات و فطعات استفاده شده در استخر نریزید.
- از تماس اسید با پوست و چشم جلوگیری شود. لذا، از دستکش و عینک ایمنی در هنگام اضافه کردن اسید به آب استخر استفاده کنید.
- از استنشاق بوی اسید خودداری کنید. بخار اسید کلریدریک ممکن است به سیستم تنفسی بدن شما صدمه وارد کند.
- همیشه اسید را به آب اضافه کنید. نه آب را به اسید.
- پیش از اقدام به اضافه کردن اسید در استخر برای کاهش pH، پیشنهاد می شود که میزان قلیائیت کل (Total Alkalinity) آب استخر اندازه گیری شود. میزان بهینه قلیائیت کل می بایست بین 80 تا 120 ppm باشد. در صورت تعادل قلیائیت کل در بازه اشاره شده، میزان pH نوسان زیادی نخواهد داشت.
- ابتدا اسید را در یک سطل با آب رقیق کرده و سپس به استخر اضافه کنید. باز هم تأکید می شود که اسید را به آب اضافه کنید. نه آب را به اسید.
- محلول تهیه شده را به آرامی روی سطح آب استخر بریزید.
- در هر دفعه، بیش از 500 میلی لیتر اسید به استخر اضافه نشود.
- پس از اضافه کردن اسید و پیش از اندازه گیری مجدد pH، اجازه دهید تا پمپ و فیلتر استخر حداقل 2 تا 3 ساعت روشن باشند.
- بشکه اسید را بصورت ایستاده و مطمئن در مکانی خنک و با تهویه مناسب و همینطور دور از دسترس کودکان نگهداری نمائید.
- دستورالعمل شرکت تولید کننده را به دقت مطالعه کنید.
- مراقب باشید که اسید کلریدریک با هیچ ماده شیمیایی دیگر، فلزات، کربناتها و مواد بازی غلیظ تماس پیدا نکند.
مقدار اسید کلریدریک مورد نیاز، به دو عامل میزان pH و همچنین حجم استخر بستگی دارد. با استفاده از یک تست کیت pH و دانستن حجم استخر، می توانید با مراجعه به جدول زیر، مقدار اسید مورد نیاز استخر را تخمین بزنید:
حجم استخر (لیتر) | |||||||
200,000 | 100,000 | 80,000 | 60,000 | 40,000 | 20,000 | 4,000 | pH |
1,900 میلی لیتر | 950 میلی لیتر | 720 میلی لیتر | 540 میلی لیتر | 360 میلی لیتر | 180 میلی لیتر | 40 میلی لیتر | 7.6 - 7.8 |
2,400 میلی لیتر | 1,200 میلی لیتر | 950 میلی لیتر | 720 میلی لیتر | 480 میلی لیتر | 240 میلی لیتر | 45 میلی لیتر | 7.8 - 8.0 |
3,800 میلی لیتر | 1,900 میلی لیتر | 1,400 میلی لیتر | 1,200 میلی لیتر | 720 میلی لیتر | 360 میلی لیتر | 80 میلی لیتر |
8.0 - 8.4 |
4,700 میلی لیتر | 2,400 میلی لیتر | 1,900 میلی لیتر | 1,500 میلی لیتر | 950 میلی لیتر | 480 میلی لیتر | 90 میلی لیتر | بالای 8.4 |
نظرات