نگهداری استخر، نیاز به دانش و آگاهی مخصوص به خود را دارد. برای نگهداری استخر، می بایست متغیرهای زیادی بصورت همزمان مد نظر قرار گیرند. لازمست تا همزمان به تعادل شیمیایی، ضدعفونی استخر و حفاظت از سطوح و شناگران توجه شود.
به همین دلیل است که برخی اظهار نظرها و باورهای نادرست در خصوص نحوه نگهداری مناسب استخر، در بین مردم و مسئولین نگهداری استخر، رواج پیدا کرده است. در این مقاله تلاش داریم تا به بررسی برخی باورهای نادرست رایج در نگهداری استخر پرداخته وبا بررسی دلایل علمی، به اصلاح آنها بپردازیم:
در واقع بویی که به عنوان بوی کلر در استخر استشمام می شود، بوی کلر ترکیب شده (Combined Chlorine) یا کلرامین (Chloramine) است. کلر آزاد که خاصیت ضدعفونی کنندگی دارد، بی بو است وقتی کلر آزاد با نیتروژن و یا آمونیاک ترکیب می شود، بوی ناخوشایند تندی تولید می کند. برای از بین بردن کلرامین و بوی ناخوشایند ناشی از آن، می بایست به استخر، شوک کلرزنی وارد کنیم. در شوک کلرزنی، حدود ده برابر میزان کلرامین موجود در آب استخر، کلرزنی انجام می دهیم تا باعث تجزیه شیمیایی مولکولهای کلرامین شود.
مانند استشمام بوی ناخوشایند، قرمز شدن چشم شناگران نیز نشانگر این است که برای از بین بردن کلرامین آب استخر می بایست شوک کلرزنی انجام شود. به غیر از کلرامین، دلیل دیگری که می تواند باعث قرمزی چشم شود، میزان pH بالا و یا پایین آب استخر نسبت به pH چشم که برابر 7.3 است، می باشد. دلیل احتمالی سوم، باز نگه داشتن طولانی مدت چشم در زیر آب است.
شوک دادن استخر تنها به سه دلیل نیاز می شود. دلیل اول، نیاز به از بین بردن کلرامین در آب استخر است که در موارد بالا به آن اشاره شد. دلیل دوم، از بین بردن جلبک ها و دلیل سوم، اکسیداسیون آب استخر و از بین بردن میکروارگانیسم هایی است که بدلیل مقاومت بالا، در کلرزنی های معمول روزانه از بین نمی روند. با توجه به این موارد، ممکن است در برخی استخرها بسته به حجم استفاده، شوک کلر حتی در بازه های زمانی ماهیانه و حتی بیشتر انجام شود.
شاید این حرف در 30 سال گدشته، باور درستی بود. اما امروزه، شرکت های تولید کننده مواد شیمیایی استخر، تحقیقات و دستاوردهای زیادی را در جهت تولید مواد شیمیایی با عوارض و محصولات جانبی کمتر و سالمتر داشته و به موفقیت های زیادی نیز در این خصوص دست پیدا کرده اند. به طور ویژه، خود کلر می تواند توسط مواد اولیه ارزان قیمت و ماشین آلات گرمایش، سرملیش و خشک کننده قدیمی و فرسوده تولید شود. همینطور، مواد شیمیایی دیگر نیز می توانند با درصد خلوص مختلف و با ناخالصی های بیشتر به بازار و مصرف کنندگان ارائه شود. لذا، در این خصوص می بایست دقت و مشاوره لازم توسط مصرف کنندگان بدرستی صورت گیرد.
سبز شدن مو به دلیل وجود مس در آب استخر است. مس محلول در آب می تواند به دلیل استفاده زیاد سولفات مس در استخر و یا از طریق لوله ها و مبدلهای با جنس مس وارد آب استخر شده باشد. البته، رسوب مس روی موها با یک شستشوی ساده با شامپو از بین می رود. اما در صورت عدم شستشو و خشک شدن موها، این رسوبات باعث سبز شدن رنگ مو می شود.
اینطور نیست! حضور حیواناتی مانند سگ و مرغابی در آب استخر باعث کاهش کیفیت شیمیایی آب استخر خواهد شد. pH و قلیائیت کل آب افزایش پیدا خواهد کرد و انواعی از باکتری های آلوده از این حیوانات وارد آب استخر می شوند. مخصوصاً مرغابی باعث می شود تا فسفات و آلودگی زیادی را از طریق فضولات خود وارد آب استخر کند. ضمن اینکه مو و پر این حیوانات می تواند وارد صافی پمپ مدار تصفیه شده و مشکلاتی را برای عملکرد آن ایجاد کند.
شاید این باور از آنجا نشأت می گیرد که توصیه شده که بازه قابل قبول pH آب استخر بین 7.2-7.8 است و عدد 7.5 دقیقاً عدد میانگین این دو حد است. اما بسیاری از متخصصین اعتقاد دارند که pH عدد 7.5 برای استخر، pH بالایی است. کلر در pH بین 7.2-7.4 بیشترین میزان فعالیت و اثربخشی خود را دارد. همانطور که می دانیم، در pH زیر عدد 7، آب خاصیت اسیدی پیدا کرده و می تواند باعث صدمه دیدن سطوح استخر و تجهیزات آن شود. برای اینکه درک بهتری از تغییرات pH داشته باشید، همواره در نظر داشته باشید که میزان تغییرات pH بصورت لگاریتمی است. یعنی هر درجه جابجایی عدد pH، تأثیری 10 برابر نسبت به عدد قبلی دارد.
میزان کلر معمول در آب استخرمعمولاً بین 1-3 ppm است که مشکلی را برای انسان در صورت خوردن آب استخر بوجود نمی آورد. اما مشکل اصلی ا ین است که علیرغم وجود کلر، نمی توان آب استخر را کاملاً ضد عفونی شده دانست. همواره مقداری آلودگی در استخر وجود دارد. مخصوصاً در نزدیکی اسکیمرها که احتمال وارد شدن کثیفی و آلودگی از آنها به آب استخر وجود دارد. بنابراین، توصیه می کنیم که حتماً دهان خود را در زمان شنا بسته نگه دارید.
شاید آزمایش میزان اسید سیانوریک و یا سختی کلسیمی، هر ماه یکبار کافی باشد، اما باید توجه داشت که میزان تغییر pH و قلیائیت کل خیلی سریعتر از اسید سیانوریک و سختی کلسیمی است. آزمایش میزان pH و قلیائیت کل می بایست حداقل هفته ای یکبار انجام شود. اگر آزمایش کیفیت آب استخر خود را در این بازه های زمانی توصیه شده انجام نمی دهید، احتمال بروز صدمه دیدگی و تخریب استخر و نیز استفاده از آبی غیرسالم و غیربهداشتی را افزایش داده اید.
برعکس، فییلتراسیون و گردش آب در مدار تصفیه مستقیماً روی اثربخشی عملیات ضدعقونی و حفظ تعادل شیمیایی آب موثر است. گردش منظم آب، باعث جلوگیری از ساکن شدن آب در برخی نقاط مرده و تجمع املاح در آن نقاط و نوسان pH می شود. علاوه بر آن، فیلتراسیون خوب آب استخر، باعث کاهش مصرف کلر خواهد شد. زیرا حذف ذرات معلق در آب استخر که باعث کاهش اثربخشی کلر می شود، توسط فیلتر استخر صورت می گیرد.
البته شفاف و تمیز بودن آب استخر، نشانه خوبی است. اما این موضوع، الزاماً دلیلی برای بهداشتی بودن آب استخر نیست. آب استخر در عین تمیزی و شفافی ظاهری، می تواند از نظر pH، قلیائیت، سختی و یا میزان کم کلر، دارای مشکل باشد. بسیاری از باکتری ها و ویروس ها، با چشم غیر مسلح قابل دیدن نیستند بنابراین، مشاهده نکردن آنها دلیل بر عدم وجود این میکروارگانیسم ها در آب استخر نیست. بر عکس، ;کدر بوودن آب استخر نیز الزاماً نشانه نامناسب بودن آن برای شنا نیست و علیرغم کدری و یا حتی رنگ متمایل به سبز، آب استخر می تواند کاملاً ضدعفونی شده باشد.
دستگاه های کلرزن نمکی، باعث تولید کلر در آب می شوند. این دستگاه ها می توانند جایگزین قرص و یا انواع دیگر کلر در آب باشند. اما باید توجه داشت که این دستگاه ها با انجام عملیات الکترولیز روی نمک، باعث تولید کلر می شوند ونمک به تنهایی نمیتواند جایگزین کلر باشد. شاید این باور اشتباه ریشه در تصور مردم از وجود نمک در آب اقیانوس ها و تمیزی آب آنها به همین دلیل دارد.
نظرات