در دو مقاله گذشته "تصفیه آب چاه"، به بررسی "میکروارگانیسم" های بیماریزای موجود در آب چاه، "نیترات" و "آرسنیک" و نیز، روش مقابله و حذف آنها از آب چاه پرداخته شد. در این مقاله، به بررسی سایر آلاینده های مهم دیگر آب چاه، خواهیم پرداخت.
عنصر بور (با فرمول شیمیایی Boron)، گاهی و در برخی مناطق بصورت طبیعی در آب زیرزمینی وجود دارد. بور، معمولاً از طریق زغال سنگ و یا برخی از انواع کود شیمیایی به داخل بستر آبهای زیرزمینی نفوذ می کند. حد مجاز تعیین شده برای این ماده در آب، 0.6 ppm می باشد. وجود بور به میزان بیش از این حد تعیین شده و استفاده از آن برای آشامیدن به مدت طولانی، احتمال ایجاد خطر برای سیستم تولید مثل آقایان را به وجود خواهد آورد. از مصرف آب دارای بور بیش از 0.6 ppm برای آشامیدن و همینطور پخت و پز، می بایست بصورت جدی اجتناب شود. البته استفاده از این آب برای سایر مصارف از جمله شستشو و یا استحمام، مانعی ندارد. برای حذف بور از آب چاه، از تصفیه آب به روش "اسمز معکوس" و نیز "تقطیر" استفاده می شود.
فلوراید، در آب چاه برخی مناطق به میزان پایین (کمتر از 1 ppm) وجود دارد. وجود فلوراید با میزان 1.5 ppm در آب، می تواند برای سلامتی دندانها و جلوگیری از پوسیدگی آنها مفید باشد. اما میزان بالای همین ماده در آب، ممکن است منجر به رنگ رفتگی و تخریب دندانها شود. آزمایش میزان فلوراید آب چاه، می تواند مشخص کند که آیا افراد خانواده و مخصوصاً کودکان، نیاز به فلوراید مکمل دارند یا خیر. برای حذف فلوراید از آب چاه هم معمولاً می توان از تصفیه آب به روش "اسمز معکوس" و نیز "تقطیر" استفاده نمود.
چیزی که به عنوان سختی آب شناخته می شود، عمدتاً ناشی از یونهای کلسیم و منیزیم و در مرحله بعد، یونهای آهن و منگنز موجود در آب است. هر چه میزان این املاح در آب بیشتر باشد، میزان مورد نیاز مصرف صابون و موادشوینده برای تولید کف مناسب، افزایش پیدا خواهد کرد. ضمن اینکه صابون ضمن ترکیب با این املاح، باعث می شود تا رسوب کفی غیرقابل حل در آب به وجود بیاید که نمونه های آن را می توان روی البسه و دیواره های حمام مشاهده نمود.
میزان سختی آب معمولاً با واحدهای مختلف، از جمله گرین در گالن (GPG) و یا میلیگرم در لیتر (PPM) بیان می شود. هر گرین بر گالن، معادل 17.1 میلیگرم بر لیتر است. آبی که میزان سختی آن بالای 3 گرین بر گالن (50 میلیگرم بر لیتر) باشد، آب سخت محسوب می شود. آزمایش میزان سختی آب، به شما برای انتخاب دستگاه تصفیه آب و یا سختی گیر مناسب، کمک قابل ملاحظه ای خواهد نمود تا اشکالات ناشی از سختی آب را برای استفاده از بین ببرید. البته سختی آب، ضرری برای سلامتی انسان ندارد.
آهن، بصورت طبیعی در بسیاری از آبهای زیرزمینی مناطق مختلف یافت می شود. وجود آهن در آب، ضرر جدی برای سلامتی ندارد. اما وجود میزان بیش از 0.3 میلیگرم در لیتر، باعث احساس طعم ناخوشایند فلزی در آب می شود. ضمن اینکه در این مقادیر، باعث پیدایش لکه های قهوه ای متمایل به رنگ قرمز روی لوازم و البسه، لایه بستن روی صافی چاه و گرفتگی لوله های مسیر انتقال آب خواهد شد. فیلترهای اکسید کننده گرین سند، از متداولترین روش های حذف آهن از آب محسوب می شود. گرین سند با پرمنگنات پتاسیم احیا شده و می تواند مقادیر قابل توجهی از آهن موجود در آب چاه را حذف کند.
حس کردن طعم و بوی لجن و یا روغن در آب و یا مشاهده لایه های قرمز لزج در فلاش تانک توالت، نشانگر وجود "باکتری آهن" در آب چاه و سیستم انتقال آب چاه است.
باکتری آهن، موجب بیماری نمی شود و می توان از روش هایی مانند حذف فیزیکی، پاستوریزه کردن و یا تصفیه شیمیایی (مانند شوک کلر) برای از بین بردن آن استفاده نمود.
معمولاً میزان سرب در آبهای زیرزمینی، در صورت وجود، بسیار ناچیز است. چرا که سرب معمولاً از طریق لوله های قدیمی سربی و یا اتصالات سربی سیستم های لوله کشی مسی و برنجی وارد آب می شود. البته این اتفاق زمانی می افتد که بنا به دلایلی، آب چندین ساعت در داخل این لو له ها راکد و بدون جریان باقی مانده باشد. وارد شدن سرب به بدن، برای سلامتی نوزادان، کودکان و نیز خانم های باردار، خطرناک است. مقادیر بالای سرب نیز می تواند باعث بروز مشکل و صدمه در سیستم عصبی، گلبولهای قرمز خون و همینطور کلیه ها شود. بر طبق استانداردهای مشخص شده، میزان سرب در آب آشامیدنی می بایست حتماً کمتر از 0.015 میلیگرم در لیتر (ppm) باشد. البته یک روش ساده برای اینکه خطر وجود سرب در آب آشامیدنی شما کاهش یابد، وجود دارد. زمانی که شیر آب را باز می کنید تا از آن برای آشامیدن و یا پخت و پز استفاده کنید، حتماً شیر آب سرد را باز کرده و بین 30 تا 60 ثانیه صبر کنید و سپس از آب خروجی شیر، مصرف کنید. برای آشامیدن و یا پخت و پز، از شیر آب گرم استفاده نکنید. زیر آب گرم با سرعت بیشتری سرب را در خود حل می کند. اگر می خواهید آب منزل خود را برای آزمایش سرب، به آزمایشگاهی ارائه کنید، نمونه آب را از شیر آبی که معمولاً استفاده می کنید، برداشت کنید. ضمناً این کار را زمانی انجام دهید که آب منزل، حداقل شش ساعت بدون استفاده در داخل سیستم لوله کشی، راکد مانده باشد.
اگر آب منزل دارای سرب است، معمولاً این مشکل به وجود سرب در آب چاه برنمی گردد. بلکه عموماً این سرب از طریق مسیر لوله کشی سیستم انتقال به آب نفوذ کرده است. همانگونه که اشاره شد، سرب در زمانی که آب بصورت راکد در داخل سیستم لوله کشی چند ساعتی باقی می ماند، در آب حل شده و وارد آن می شود. بنابراین، شستشوی کامل سیستم لوله کشی می تواند به بهبود این شرایط کمک کند. ضمن اینکه استفاده از دستگاه اسمز معکوس (RO) و یا تقطیر نیز می تواند سرب را از آب حذف کند.
منگنز بصورت طبیعی در برخی از آبهای زیرزمینی مشاهده شده است. البته منگنز یک عنصر مفید و لازم برای بدن انسان است و مقادیر کم آن برای سلامتی و رشد لازمست. کودکان و افراد بالغ، معمولاً از طریق تغذیه معمول، مقدار لازم منگنز روزانه بدن را دریافت می کنند. اطفال و کودکان کم سن و سال تر نیز، منگنز مورد نیاز بدن خود را از شیرمادر، غذا و یا داروهای مکمل غذایی تأمین می کنند. اما از طرف دیگر، میزان مازاد بر نیاز منگنز موجود در آب آشامیدنی ممکن است بر روی توان یادگیری و رفتاری اطفال و کودکان تأثیرگذار باشد. میزان مجاز منگنز در آب آشامیدنی برای اطفال شیرخوار و زیر یک سال، 0.1 میلیگرم در لیتر (ppm) و برای افراد بالغ و نیز کودکان بالای یک سال، 0.3 میلیگرم در لیتر (ppm) می باشد.
منگنز هم مانند آهن، در مقادیر بالای 0.05 میلیگرم در لیتر، باعث ایجاد طعم و بوی فلزی در آب می شود. ضمن اینکه این ماده، باعث بوجود آمدن رنگ و لکه سیاه متمایل به قهوه ای بر روی تجهیزات، لوازم و البسه شده و رسوب گذاری روی صافی چاه و همینطور گرفتگی لوله های انتقال آب را در پی خواهد داشت. روش حذف منگنز از آب چاه، دقیقاً همان روش حذف هن از آب اشت که در بالا به آن اشاره شد
احتمال آلودگی آب چاه به مواد ضد آفت کشاورزی، معمولاً در چاه های کم عمق و یا قدیمی اتفاق می افتد که در نزدیکی مناطقی هستند که این مواد در آنها استفاده و یا ذخیره شده و ضمناً بستر زمین آنها نیز سست بوده و از جنس موادی مانند شن و یا ماسه بادی باشد.
احتمال وجود مواد ضد آفت در چاه هایی که مشکل نیترات دارند، بیشتر است. زیرا هر دوی این مواد از طریق نفوذ از سطح زمین، وارد آب چاه می شوند. اگر شما از یک چاه آب قدیمی و یا کم عمق استفاد می کنید که در نزدیکی یک منطقه کشاورزی نیز هست و مشکل نیترات هم در آب چاه شما وجود دارد، حتماً آب چاه را برای چند نمونه از مواد ضدآفتی که بیشتر در این نواحی کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرد، آزمایش کنید.
برای رهایی از وجود مواد ضدآفت در آب چاه، می توان عمق چاه را بیشتر کرد و یا از فیلترهای کربن فعال برای حذف آنها استفاده کرد.
استفاده از آب چاهی که دارای سولفات با مقدار بیش از 250 میلیگرم در لیتر است، می تواند باعث ایجاد مشکل در دستگاه گوارش شود (خاصیت ملینی). البته، بسیاری از افراد بعد از گذشت چند روز به این مشکل عادت کرده و علائم آن نیز از بین می رود. اما از دادن آب آشامیدنی با میزان بیش از 400 میلیگرم در لیتر سولفات به اطفال، می بایست اجتناب شود.
استشمام بوی تخم مرغ گندیده، معمولاً نشاندهنده وجود سولفید هیدروژن در آب چاه است. سولفید هیدروژن، معمولاً توسط یک نوع باکتری به نام "باکتری گوگرد" تولید می شود. باکتری گوگرد و باکتری آهن معمولاً با هم در آب حضور دارند و روش حذف آنها از آب هم مشابه یکدیگر است.
ترکیبات آلی فرار که عموماً با نام VOC که مخفف Volatile Organic Compound می باشد، شناخته می شوند، از اجزای اصلی تشکیل دهنده بنزین و سایر سوختهای فسیلی بوده و همچنین در موادی مانند حلال ها، رنگ ها، پاک کننده ها و انواع گریس وجود دارند. استفاده طولانی مدت از آبی که دارای VOC باشد، می تواند صدماتی به سیستم عصبی بدن، کبد، کلیه وارد کرده و در برخی از انواع VOC، منجر به بروز سرطان در فرد شود. اگر محل حفر چاه، نزدیک به نواحی صنعتی، ایستگاه بنزین و یا محل دفن زباله بوده و ضمناً خود چاه نیز دارای عمق کم و فرسوده باشد، حتماً آب چاه را برای بررسی میزان VOC، مورد آزمایش قرار دهید.
روش حذف ترکیبات آلی فرار، مانند مواد ضد آفت، حفر عمیق تر چاه و همچنین استفاده از فیلترهای کربن فعال می باشد.
نظرات