یکی از مرسوم ترین و بهترین روش های از بین بردن مواد آلی، جلبک ها و ضدعفونی استخر، دادن "شوک" به استخر است. فرآیند شوک استخر، عبارت است از افزودن میزان قابل توجه کلر و یا سایر مواد اکسید کننده به آب جهت از بین بردن تمامی آلودگی های موجود در استخر.
استفاده شناگران از استخر، باعث ورود انواع مختلفی از مواد آلی و سایر آلودگی ها به آب استخر می شود. این مواد از طریق عرق بدن، آب دهان، سلولهای پوست، مواد آرایشی، ادرار و آلودگی های محیطی مانند برگ، باران، اجسام خارجی و سایر روش ها وارد آب شده و منشأ تولید آلودگی های قابل توجهی خواهد شد. این مواد، به عنوان یک منبع غذایی برای رشد باکتری ها و جلبک ها عمل می کند.
دلیل استفاد از مواد ضد عفونی کننده در استخر این است تا ضمن از بین بردن این باکتری ها و جلبک ها، میزان آلودگی در استخر کاهش یابد.
بنابراین، میزان کلر آزاد در آب استخر، می بایست همواره تحت کنترل بوده و در صورت کاهش، با افزایش تزریق کلر، سطح آنرا در حد مطلوب و قابل قبول نگه داشت.
نکته مهمی که می بایست در این خصوص به آن اشاره نمود، این است که مراقبت صحیح از استخر و تعادل شیمیایی آب، تأثیر بسزایی در کاهش نیاز به شوک استخر دارد. اما با توجه به اینکه معمولاً مردم در زمستان از استخر کمتر استفاده می کنند، کمی نسبت به مراقبت از کیفیت آب استخر در این فصل کوتاهی می کنند. بنابراین، در بهار و شروع مجدد استفاده از استخر، لازمست به آن شوک داده شود تا تمام جلبک ها و باکتری های موجود در آب استخر از بین برود و شرایط ایمنی لازم برای شنا مجدداً مهیا شود.
البته علاوه بر مورد ذکر شده، شوک استخر در برخی شرایط دیگر هم ضروری است که از آن جمله می توان نمونه های زیر را برشمرد:
- بعد از استفاده از استخر با تعداد شناگران زیاد
- بعد از باران سنگین و یا طوفان
- پس از تعویض آب استخر
برای دادن شوک به استخر، دو روش اصلی وجود دارد:
- استفاده از کلر
- استفاده از مواد شیمیایی اکسید کننده غیر از کلر
نحوه استفاده از مواد شیمیایی اکسید کننده غیر کلری که برای شوک استخر استفاده می شوند، بر اساس دستور العمل ارائه شده توسط شرکت سازنده آنها است. یکی از مهمترین مزایای استفاده از این مواد، قابلیت استفاده مجدد از استخر پس از مدت زمان کوتاهی از انجام شوک توسط آنها می باشد.
پودر شوک دهنده استخر و جکوزی PISCIMAR مدل DICLOR در بسته‌های یک کیلوگرمی با حلالیت بسیار بالا و بدون تغییر دادن pH
مشاهده مشخصات
پیش از اینکه به نحوه دادن شوک استخر توسط کلر بپردازیم، لازمست تا توضیحی در مورد مفهوم "کلر آزاد" (Free Chlorine) ارائه شود. میزان کل کلر در آب استخر، شامل دو بخش است:
- کلری که میکروارگانیسم های موجود در آب را اکسید کرده و با آنها ترکیب شده است.
- کلری که هنوز با میکرو ارگانیسم ها ترکیب نشده و هنوز برای ترکیب و اکسید کردن میکروارگانیسم های جدید، در دسترس می باشد. به این بخش کلر، "کلر آزاد" گفته می شود.
هدف از دادن شوک به استخر توسط کلر، رساندن میزان کلر آزاد به حدی است که بتواند تمامی میکروارگانیسم ها (از جمله باکتری ها) و جلبک های موجود در استخر را از بین ببرد. البته نکته مهم ایمنی که در این موضوع وجود دارد این است که در صورت استفاده از کلر برای شوک، پیش از ورود مجدد به استخر باید صبر کرد تا میزان کلر آزاد استخر به سطح مجاز برای شنا کردن، باز گردد.
در انجام عملیات شوک استخر توسط کلر، ابتدا می بایست میزان کلر آزاد در آب استخر تا حدود 10 ppm افزایش داده شود تا تمامی میکروب ها و جلبک ها از بین برود. همانگونه که اشاره شد، تا زمانی که میزان آن به 3 – 4 ppm نرسیده، نباید مجدداً از استخر برای شنا استفاده کرد.
از آنجائیکه عمده پودرهای کلر مورد استفاده در استخرها، دارای ترکیب شیمیایی "هیپوکلریت کلسیم" با درصد خلوص حدود 65 هستند، توجه به نکات زیر، حائز اهمیت می باشد:
- برای انجام شوک استخر، می بایست مقادیر توصیه شده توسط شرکت تولید کننده پودر کلر مد نظر قرار گیرد. اما در صورت عدم ارائه این اطلاعات از طرف شرکت سازنده، می توان از جدول راهنمای زیر استفاده نمود:
| میزان کلر (گرم) | حجم آب استخر (متر مکعب) |
| 300 | 20 |
| 600 | 40 |
| 1,200 | 55 |
| 1,500 | 75 |
| 3,000 | 95 |
| 6,000 | 190 |
- پیش از اضافه کردن پودر کلر به استخر، می بایست آن را ابتدا در ظرفی جداگانه در آب حل کرده و سپس به استخر اضافه نمود. نسبت وزنی این محلول، 100 گرم پودر کلر در 4 لیتر آب توصیه شده است.
- شوک به استخر توسط کلر را در شب انجام دهید تا بدلیل عدم وجود نور، کلر ماندگاری و اثربخشی بیشتری داشته باشد.
- حداقل 8 ساعت صبر کنید و از استخر استفاده نکنید.
- استفاده از این روش، مقدار کلسیم موجود در آب استخر را افزایش می دهد.
- از دستکش و عینک محافظ چشم در هنگام شوک استخر استفاده کنید.
- همیشه ماده شیمیایی شوک دهنده را داخل آب استخر بریزید. هیچگاه، آب استخر را به ظرف حاوی ماده شوک دهنده اضافه نکنید.
- در هنگام شوک، از لباس هایی استفاده کنید که اهمیت زیادی برای شما نداشته باشند. چون احتمال رفتن رنگ آنها وجود خواهد داشت.
- آب کمی گرم، بهتر آب سرد می تواند ماده شوک دهنده را در خود حل کند.
- به هیچ وجه، ماده شوک دهنده را مستقیماً داخل اسکیمر استخر نریزید.
- از یک تکه چوب برای هم زدن و حل کردن ماده شوک دهنده در آب (در زمان درست کردن محلول پیش از ریختن به استخر) استفاده کنید.
- محلول حاوی ماده شوک دهنده را به آرامی، دورتا دور استخر بریزید. پس از انجام این کار، ممکن است کمی ماده شیمیایی شوک دهنده و یا کلر بصورت حل نشده در کف سطل باقی مانده باشد. سطل را وارد آب استخر کرده و آنرا پر کنید. سطل را تکان داده و محلول باقیمانده را داخل استخر بریزید.
- از حل کردن تمام ماده شیمیایی و یا کلر مورد نیاز برای کل استخر بصورت یکجا در یک سطل خودداری کنید.
- ترجیحاً همیشه شوک استخر را در هنگام شب انجام دهید.
- در صورت امکان و استفاده مداوم ، شوک استخر را بصورت هفتگی و منظم انجام دهید تا همواره از داشتن استخری بدون آلودگی و جلبک اطمینان داشته باشید.
رضا | 1401/6/1
من خودم کارم تاسیسات استخره در حال حاضر کلرهایی در بازار عرضه میشن که درصد پایینی دارن و شصت درصد نیستن و همین باعث میشه کلر آب سریع زیر نیم درصد برسه در ضمن در زمان هم زدن پودر کلر در آب واسه تزریق،به استخر باید حداقل یک تا دو ساعت بگذره تا تفاله کلر ته نشین بشه و آب کلر شفاف بشه ،چون اگه سریع به استخر تزریق بشه آب استخر رو شیری رنگ میکنهمحمد | 1400/4/16
بسیار اموزنده بود خیلی استفاده کردم ممنون اما من یک حوض کوچک داخ حیات دارم داخلش ماهی قرمز است خیلی زود ابش سبز میشه چکار کنمشرکت آب فناور | 1400/5/9
ممنون. برای استفاده شما، آب باید تعویض بشه. استفاده از این مواد شیمیایی به هیچ عنوان توصیه نمیشه.هادی | 1400/1/8
بسیار توضیحات خوب و راهبردی بود.ممنونسحر | 1398/5/18
ممنون کمک کننده بود